In het artikel “Effectiever onderwijs” in onze vorige nieuwsbrief, ging het over verschillende manieren waarop het onderwijs effectiever gemaakt kan worden. Daarin werd ‘scaffolding’ kort benoemd. In dit artikel willen we daarom ingaan op scaffolding en hoe je dit kunt gebruiken in relatie tot succesvol formatief toetsen.

De laatste jaren is formatief toetsen een welbekend fenomeen geworden in het onderwijs. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat niet elke docent het makkelijk vindt om formatief toetsen in hun lessen toe te passen. Ze blijken onvoldoende kennis te hebben van wat formatieve toetsing is en hebben weinig praktische voorbeelden van hoe ze formatieve toetsing kunnen toepassen in hun onderwijspraktijk.

In het artikel wordt formatieve toetsing gedefinieerd als een proces van constante interactie tussen studenten en hun docent. Gulikers en Baartman (2017) hebben dit proces verder gespecificeerd als cyclisch, doelgericht en gericht op het verbeteren van studentprestaties. Op basis van een review van verschillende programma’s voor formatief toetsen, hebben ze een meer generieke cyclus geformuleerd voor formatief toetsen bestaande uit vijf fasen:

De formatieve toetscyclus (Gulikers & Baartman, 2017) – Bron

De meeste programma’s stoppen na het geven van feedback op een formatieve toets (fase 4). Door het toevoegen van de vijfde fase plaatsen Gulikers en Baartman (2017) formatief toetsen in de context van onderwijs. Er wordt wel feedback gegeven, maar dit lijkt niet te worden toegepast op een volgende opdracht. En dit is precies wat nodig is, blijkt uit eerder onderzoek. Vervolgacties moeten plaatsvinden om te kunnen leren van formatieve toetsen. Bovendien stimuleert het studenten om actief betrokken te zijn bij hun leren en verantwoordelijk te zijn voor hun leerproces.

De implementatie van deze laatste fase is volgens Gulikers en Baartman (2017) echter het moeilijkst voor docenten. Het artikel benoemt dat hier verschillende oorzaken voor aan te wijzen zijn. Daarnaast levert de zoektocht naar praktische voorbeelden en richtlijnen voor formatief toetsen docenten weinig op, omdat er amper voorbeelden gegeven worden in de literatuur.  Volgens de auteurs kan er inspiratie gehaald worden uit de literatuur over ‘scaffolding’ omdat zowel formatieve toetsing als scaffolding een groot belang hechten aan actieve interactie tussen docenten en studenten.

Scaffolding is een vorm van (docent)ondersteuning, om studenten hun potentiële prestatieniveau te laten behalen doordat precies de juiste mate van ondersteuning aangeboden wordt die studenten nodig hebben om een stap verder te komen, maar deze hulp ook weer afgebouwd wordt wanneer studenten dat niet meer nodig hebben. In tegenstelling tot literatuur over formatieve toetsing, blijkt literatuur over scaffolding concrete voorstellen te geven over hoe ‘adaptief gedrag’ eruit ziet en beschrijft het ook verschillende scaffolding strategieën.

Een paar voorbeelden zijn: het voordoen van de vaardigheid, instructie geven, (in detail) uitleg geven, hints geven over een deel van de taak, feedback geven zodat de student zichzelf kan verbeteren en vragen stellen. Om deze strategieën effectief in te zetten is het van belang om te weten wat het beheersingsniveau is van studenten. En daar komt het belang van formatieve toetsing en de integratie van beiden bij elkaar in de formatieve toetscyclus.

Wil je ook aan de slag met formatieve toetsing? Met RemindoToets kun je niet alleen summatieve toetsen construeren, maar ook oefentoetsen! Kijk voor meer informatie op https://www.paragin.nl/remindotoets/.

Bronnen:

https://lerenvantoetsen.nl/toolkit-formatief-toetsen/#meerinfo

Stephanie M. A. Kruiper, Martijn J. M. Leenknecht & Bert Slof (2021): Using scaffolding strategies to improve formative assessment practice in higher education, Assessment & Evaluation in Higher Education, DOI: 10.1080/02602938.2021.1927981

Vorige week maakten we bekend dat Paragin het Amsterdamse SOWISO overneemt. SOWISO is een snelgroeiende ontwikkelaar en leverancier van een veelgebruikte toets- en leeromgeving voor STEM-vakken. De software biedt oplossingen aan voor onder andere wiskunde en statistiek

SOWISO is een vertrouwd partner van veel scholen en educatieve uitgevers wereldwijd. Met het samengaan van Paragin en SOWISO hebben we nu twee kantoren (Nijkerk en Amsterdam) en een team van 60 medewerkers! De oprichters van SOWISO, Marc Habbema en Max Cohen, blijven actief betrokken.

We zijn erg blij met deze stap en kijken uit naar de samenwerking met zoveel nieuwe collega’s. Daarnaast denken we dat onze producten elkaar op veel vlakken kunnen versterken. Daarom willen we in dit artikel graag de software en ondersteuning van SOWISO nader aan je voorstellen!

In een eerdere publicatie op onze website vertelden we over de achtergrond van SOWISO, waar zij aan werken en in welke markten zij actief zijn.

Een officieel persbericht vind je op de website van onze investeringspartner, Main Capital.

De software van SOWISO is ontwikkeld om studenten te laten oefenen met wiskunde. Het is een digitaal leerplatform, voornamelijk gericht op studies die een bepaald niveau van wiskunde of statistiek verwachten. Studenten die moeite hebben met dit niveau kunnen mogelijk als gevolg de gewenste studie niet afronden.

Doordat SOWISO zich exclusief richt op wiskunde en statistiek, zijn er veel mogelijkheden voor studenten om zich te ontwikkelen. Het systeem is bijvoorbeeld te gebruiken als oefentool, of als hulpmiddel om huiswerk te kunnen maken. Het biedt daarmee de mogelijkheid voor studenten om door te kunnen oefenen, zo lang als zij zelf willen. Een overzicht van de wiskundetools vind je bijvoorbeeld op deze pagina.

Gepersonaliseerd leren

SOWISO maakt gebruik van gerandomiseerde wiskundevragen die studenten constant blijven uitdagen. Studenten lossen opgaven op in de vorm of een formule, vergelijking, matrix, etc. De vragen zijn open, wat betekent dat studenten de stappen moeten laten zien waarmee ze op hun antwoorden komen. Deze worden vervolgens automatisch verwerkt door de software en van feedback voorzien. Zo worden de studenten altijd weer op weg geholpen.

De leeromgeving van SOWISO analyseert het antwoord van de student en herkent of er een fout in het antwoord zit, en zo ja, waar. Dit maakt het mogelijk om bij een eventuele fout passende hints te geven. De student krijgt feedback op foute antwoorden, maar ook hulp bij correcte tussenstappen. Hierdoor verzorgt het platform op een gerichte manier gepersonaliseerd leren, ook voor grote groepen studenten. Docenten hebben meer tijd om bezig te zijn met het creatieve deel van lesgeven.

Stel je eigen cursus samen

De software van SOWISO helpt docenten ook om een complete cursus samen te stellen. Er is daarvoor een brede selectie van reeds ontwikkelde vragen, maar ook vooraf opgestelde sets van vragen zijn een optie. Het bestaande cursusmateriaal is aan te passen om het nog beter aan te laten sluiten. Dit kan op hoofdlijnen, zoals de cursusstructuur of -inhoud, maar ook op detailniveau, bijvoorbeeld instructie bij de opgaven.

SOWISO is van mening dat docenten in staat moeten zijn de oefeningen te maken die ze willen. Daarom bieden wij docenten toegang tot een grote variëteit aan vraagtypes en auteursfunctionaliteiten om een hoge kwaliteit te garanderen.

Naast de mogelijkheid om bestaande cursussen aan te passen, ondersteunt SOWISO docenten die hun eigen materiaal helemaal zelf willen maken. Docenten kunnen ervoor kiezen om deze materialen te delen met andere organisaties over de hele wereld. Dit maakt het ontwerpen van onderwijs toegankelijker voor alle klanten die bij SOWISO zijn aangesloten.

OMPT

SOWISO is ook de organisatie achter OMPT: de Online Mathematics Placement Test. Deze gecertificeerde toetsen, samengesteld met hulp van experts in het hoger onderwijs, beoordelen de rekenvaardigheid van studenten effectief en helpen universiteiten bij het beoordelen of studenten in aanmerking komen voor een inschrijving. OMPT biedt sollicitanten ook passende oefencursussen ter voorbereiding op deze toetsen. Wanneer studenten toegang hebben gekregen tot de OMPT, kunnen ze hun eigen testlocatie, datum en tijd kiezen. Het enige dat nodig is, is een computer of laptop met webcam en een internetverbinding.

Er zijn zes verschillende OMPT-toetsen, die verschillende onderwerpen hebben. De ‘OMPT-A’-toets bevat bijvoorbeeld onderwerpen uit de basisalgebra en toegepaste analyse en past daarom goed bij sociale wetenschappen, zoals economie. OMPT-B bestaat uit onderwerpen over algebra, trigonometrie en analyse en kan door elk STEM- of econometrisch programma worden gebruikt. De andere vier toetsen zijn weer op andere onderwerpen gericht.

…en nog meer!

• SOWISO heeft nog meer onderdelen en handige functies! Zo heb je als docent toegang tot rapportages die een overzicht geven van de prestaties van een groep of klas.
• Studenten die de Python-programmeertaal willen aanleren, kunnen bij SOWISO theorie en opgaven vinden! Ook in dit geval is er al veel bestaande content die zij zelf kunnen aanpassen.
• Er is een pagina met cursussen te vinden die verschillende onderwerpen tot in detail behandelen: https://sowiso.nl/cursussen/. Deze zijn geschikt voor hbo- en wo-studenten, maar ook voor havo- en vwo-studenten in de bovenbouw.
• Omdat SOWISO ook in het buitenland actief is, hebben zij daar een speciale website voor. Internationaal staat het bekend als Bolster Academy.

Random… oftewel willekeurig, dat klinkt alsof daarmee een stukje controle over de toets verloren gaat. Zeker omdat je met een random gegenereerde toets niet weet welke vragen er in de toets komen – het heeft geen vaste set aan vragen. Op het moment dat de toets afgenomen wordt, wordt op basis van een aantal eisen aan de vragen, vragen uit de vragenbank gehaald. Wanneer de vragenbank goed beheerd wordt en de toetsmatrijs of -matrix goed in elkaar zit, worden random toetsen ijzersterk.

Zoals een eerder artikel vermeldt, levert random toetsen een aantal voordelen op. Allereerst scheelt het veel werk bij het samenstellen van toetsen en herkansingen en ten tweede zorgt het ervoor dat spieken of het lekken van vragen weinig tot geen zin heeft. Tenslotte zal niet een complete toets op ‘reparatie’ gezet worden wanneer er één of enkele vragen uit een examen vervangen moeten worden omdat – wanneer de vragenbank goed gevuld is – er een andere vraag geselecteerd kan worden die aan de eisen van de toets voldoet.

Dat betekent het volgende:

1. De vragenbank moet goed gevuld zijn – er moeten meerdere vragen zijn die aan de juiste eisen (eigenschappen) voldoen;
2. De vragen moeten goed gemetadateerd zijn. Dat betekent dat deze vraageigenschappen benoemd moeten zijn bij de vragen waar het betrekking op heeft. Als er weinig vragen zijn óf als de vragen niet de juiste eigenschappen hebben meegekregen, ziet RemindoToets ze niet en kan het voorkomen dat er slechts één vraag overblijft op basis van de gekozen eigenschappen. Dan is er niets random te kiezen, en wordt dezelfde vraag geselecteerd;
3. Vragen die niet bij elkaar in de toets mogen zitten uitgesloten moeten zijn.

Wanneer je meerdere vragen ontwikkelt die aan de gestelde eisen voldoen, kost het ontwikkelen van vragen wellicht meer tijd, maar wordt er tegelijk bewuster ontwikkeld om aan alle criteria voor vragen te voldoen. Dit verhoogt de kwaliteit van de vragen. Bovendien zal de tijd die in de ontwikkeling wordt gestopt terugverdiend worden wanneer er uiteindelijk meerdere toetsen afgenomen kunnen worden met één toetsmatrijs.

Hoe maak je nu precies random toetsen met de verschillende toetsmatrijzen die je in RemindoToets kunt kiezen? Dat wordt uitgelegd in de volgende alinea’s.

Toetsmatrijs op basis van regels

Bij een toetsmatrijs op basis van regels kies je, wanneer je een selectie toevoegt aan een regel, de categorie uit en vervolgens aan welke voorwaarden (eigenschappen) het moet voldoen. Bijvoorbeeld moeilijkheidsgraad en/of vraagtype (of elk zelf aangemaakte vraageigenschap). Vervolgens stel je een vraaglimiet in. Zo kun je bijvoorbeeld aangeven dat in een regel twee willekeurig gekozen vragen worden geselecteerd met de eigenschap ‘onthouden’ uit de taxonomie van Bloom. Op deze manier kun je de hele toetsmatrijs opbouwen op basis van een selectie van vraageigenschappen in plaats van een vaste selectie van vragen. Voor uitleg over het maken van een toetsmatrijs op basis van regels, zie Toetsmatrijs op basis van regels.

Toetsmatrijs op basis van een matrix

Eigenlijk gaat een toetsmatrijs op basis van een matrix uit van random toetsen. Met toetsmatrijzen op basis van een matrix selecteer je nooit een vaste set aan vragen, maar werk je standaard op basis van een combinatie van leerdoelen, categorieën en vraageigenschappen waarbij RemindoToets vragen selecteert uit de vragenbank die aan deze combinatie voldoen. Voor uitleg over het maken van een toetsmatrijs op basis van een matrix, zie Toetsmatrijs op basis van een matrix.

Wordt een vraag nooit 2x aangeboden?

Een kandidaat krijgt in principe nooit dezelfde vraag aangeboden. In principe – want er moeten wel vragen te kiezen zijn. Als er maar één vraag beschikbaar is, krijgt een kandidaat wél nog een keer dezelfde vraag aangeboden. Het alternatief zou namelijk zijn dat er géén toets aangeboden zou kunnen worden. Dus nogmaals: een goed gevulde en gemetadateerde vragenbank is een voorwaarde voor random toetsen!