Toetsdeskundige aan het woord

Paraginner Willeke van Essen is onderwijskundige en volgt daarnaast de masteropleiding ‘Toetsdeskundige’ bij Fontys Tilburg. Haar kennis zet

Paraginner Willeke van Essen is onderwijskundige en volgt daarnaast de masteropleiding ‘Toetsdeskundige’ bij Fontys Tilburg. Haar kennis zet ze graag in voor gebruikers van Paragin software, maar wat houdt deze opleiding eigenlijk in?

Een onderwijskundige kan op veel activiteiten in het onderwijs ingezet worden. Willeke haar ervaring als onderwijskundige ligt vooral op het gebied van het ontwikkelen en verbeteren van opleidings- en leertrajecten.
“Ik rondde mijn opleiding Onderwijskunde al af in 2011. Dat was nog voordat de commissie externe validering examenkwaliteit hoger beroepsonderwijs een groot onderzoek deed naar de examenkwaliteit in het HBO en daarmee veel in beweging bracht rondom examinering in het onderwijs. Ik denk dat er nu veel meer aandacht besteed wordt aan examinering in de onderwijskunde-opleidingen, maar dat was helaas nog niet in 2011. Gelukkig kon ik me als voorzitter van de examencommissie in het MBO nog wat bijscholen op dit gebied, maar de kennis die ik nu heb over toetsing had ik daarmee nooit kunnen verwerven.”

Vorig jaar is Willeke begonnen aan de opleiding ‘Toetsdeskundige’ bij Fontys in Tilburg. “Het is een hele klus, maar ik ben blij dat ik de stap heb gezet en de masteropleiding tot Toetsdeskundige ben gaan volgen.
In het onderwijs worden we ons steeds bewuster van de noodzaak van toetskwaliteit en de borging ervan. Onze klanten krijgen daardoor ook steeds meer verstand van toetsen. Dat is een mooie ontwikkeling. Het is daarom belangrijk om ons als Paragin verder te specialiseren op dat gebied. Zodat we onze klanten kunnen voorzien van gedegen en professioneel advies. Op die manier kunnen we gebruikers van onze software ondersteunen en verder helpen.

Zodra je besluit als opleider om technologie in te zetten voor het afnemen van examens, komen veel kwesties op tafel. De praktijk leert ons dat er vraagtekens komen te staan bij alle handelingen in het proces die men voorheen zomaar deed. Wie beoordeelt de opdrachten? Is dat één beoordelaar of zijn dat er meer? En doen ze dat dan op basis van een steekproef of is dat alle keren? Als er verschil is tussen de beoordelingen, hoe wordt dan bepaald wat het eindcijfer is? Deze vragen moeten bijvoorbeeld beantwoord worden als je praktijkopdrachten digitaal wilt beoordelen. Wanneer je dat bespreekt, krijgen klanten vaak ook meer zicht op wat het proces in de praktijk eigenlijk inhoudt. Dan is het goed om je deskundigheid te kunnen gebruiken en mee te denken. Zodat het gebruik maken van de technologie niet alleen een praktische verbetering is, maar ook een kwaliteitsverbetering kan zijn.

Een ander voorbeeld gaat over wanneer klanten besluiten om over te stappen op digitaal toetsen. De toetsen worden ingevoerd en de cesuur wordt ingesteld. Omdat de cesuur nu niet meer verstopt zit in een Excel document, maar zichtbaar wordt in een grafiek, merk je dat klanten dan vaak denken: waarom doen we dit zo? Er komen dan allemaal vragen op tafel. Hoe bepaal je nu goed waar de grens moet liggen tussen zakken en slagen. Is dit wel logisch? Daarnaast levert een digitale toetsafname altijd hele mooie toetsanalyses op. Die geven direct veel informatie. Informatie waarmee je de toetsen kunt verbeteren en ook een goede beslissing kan nemen over het resultaat. Het is zo belangrijk dat we daar pro-actief bij ondersteunen. Daar wil ik me graag de komende tijd voor inzetten.”

De opleiding ‘Toetsdeskundige’ duurt twee jaar. Tijdens de opleiding doen de studenten kennis op en leren vaardigheden aan, waarmee ze een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling, toepassing en evaluatie van toetsinstrumenten, -procedures en andere relevante toetsproducten. Er wordt gewerkt aan een flink aantal beroepsproducten, zoals onderzoeksverslagen, artikelen, een adviesrapport, adviesgesprekken, een toetsontwerp en een instrumentevaluatie. De opleiding richt zich op alle onderwijssectoren van het primair onderwijs tot wetenschappelijk onderwijs. “Het is superleuk om te zien hoe verschillend men in die verschillende sectoren omgaan met examinering. Aan het einde van dit schooljaar hoop ik dat ik de opleiding afrond. Daarvoor ga ik vanaf januari een masterproef uitvoeren. Als mijn onderzoeksvoorstel wordt goedgekeurd, hoop ik dat ik onderzoek mag doen naar het inzichtelijk maken van de betrouwbaarheid van praktijkopdrachten en assessments. Zodat we in de toekomst hopelijk ook voor deze toetsvormen een mooie toetsanalyse kunnen opleveren.”

Om de twee a drie weken is er een lesdag in Tilburg bij Fontys Hogeschool. De lessen worden verzorgd door grote namen in de toetswereld, bijvoorbeeld Desirée Joosten-ten Brinke, Gerard Straetmans en Tamara van Schilt-Mol. Zij verzorgen in totaal 6 modules, waarna de masterproef begint. “De eerste module ging over het toetslandschap. Daarin leerde je hoe het toetslandschap eruit ziet over al die verschillende onderwijssectoren heen. Waar de verschillen zitten tussen die onderwijssectoren en waar ze overeen komen. Hoe ze worden gestuurd door externe invloeden. En vooral hoe je dat kun zien in het grote geheel. Het was een mooie kapstok van kennis, waaraan je later alle voorbeelden kon ophangen.

De tweede module ging over het systematisch ontwerpen van assessments. Het ging voornamelijk over de klassieke testtheorie en bevatte een flinke wiskundige uitdaging. Dat was pittig, maar ontzettend nuttig. In de derde module stond de balans tussen leren en toetsen centraal. Formatief toetsen krijgt gelukkig steeds meer aandacht. Je kunt zoveel leren door regelmatig te toetsen. Hoe doe je dat goed? Hoe houd je dat in balans? Welke toetsvormen lenen zich daarvoor.
Daarna gingen we verder met een module over toegepaste testtheorie. Waarin ik vooral de item respons theorie heel interessant vond. Ik heb voor die module een toetsproduct geschreven, waarin ik samen met een klasgenoot onderzoek heb gedaan naar hoe we op basis van de item respons theorie in de toekomst wellicht met RemindoToets adaptief kunnen toetsen. Dat was heel nuttig.

Op dit moment volg ik module accountability. Dat gaat over zowel het borgen van de kwaliteit van toetsing, maar ook hoe toetsing kan worden gebruikt als verantwoording van het onderwijs. Daar komen bijvoorbeeld veel juridische aspecten van toetsing aan het licht. Iedere module rond je af met minimaal twee beroepsproducten of tentamens. Het is eerlijk gezegd flink aanpoten. Echt een pittige studielast. Maar gelukkig ben ik al op de helft.
Ik vind het heel belangrijk dat deze opleiding bestaat. Ik denk dat iedere opleider in Nederland een goede toestdeskundige kan gebruiken. Om de opleiding te ondersteunen, ben ik studentlid van de opleidingscommissie geworden. Ik mag dan meedenken over de Onderwijs- en Examenregeling, maar ook alle inhoudelijke verbeterwensen.”

Willeke denkt gebruikers van Paragin software zeker verder te kunnen helpen met de opgedane kennis en zet zich hier ook graag voor in.
“Ik wil klanten van Paragin heel graag ondersteuning bieden wanneer ze bezig zijn met het verbeteren van hun toetskwaliteit of het inzichtelijk maken daarvan. Ik kan ze helpen door trainingen te geven over bijvoorbeeld goede toetsvragen maken, het analyseren van toetsresultaten of het normeren van toetsen (cesuur bepalen). Of aan te sluiten in een examencommissievergadering, wanneer het inzetten van technologie daar op de agenda staat. Maar het mag ook kleiner zijn. Je mag mij altijd vragen om even mee te kijken. Als je een toetsvraag hebt gemaakt en je weet niet zeker of die van die van goede kwaliteit is. Of je wilt het e-portfolio gebruiken als assessmenttool, maar je weet niet goed waar je dan op moet letten. Ik denk graag mee.
Op termijn zou ik graag nog wat meer ondersteunende middelen willen ontwerpen, waar onze klanten eenvoudig gebruik van kunnen maken. Een uitlegfilm over toetsen analyseren bijvoorbeeld of documenten waarin we een aantal tips voor toetsmakers beschrijven. Ik zie zelf voor me dat we een heel platform kunnen vullen met materialen waar je uit kunt putten wanneer je werkt aan toetsen.”

Kunnen we je verder helpen met je toetsproces binnen RemindoToets? Je kunt dan altijd even contact opnemen!