Tijdens de pandemie hebben we allemaal ervaren hoe het is om langdurig thuis te moeten zijn. Voor sommige scholieren is dit om een andere reden noodzakelijk, bijvoorbeeld omdat zij een beperking hebben. Er is door drie samenwerkende organisaties onderzoek gedaan naar de inzet van digitaal onderwijs, specifiek gericht op deze groep scholieren.
Drie onderzoekers van het Kohnstamm Instituut, SEO Economisch Onderzoek en de Erasmus Universiteit hebben in opdracht van het ministerie van OCW het onderzoek uitgevoerd. Daarvoor hebben ze scholen geïnterviewd, maar ook informatie opgedaan bij aanbieders van afstandsonderwijs. Het ministerie wilde weten of er (juridische) knelpunten zijn, of er voldoende inzicht is in de voortgang van thuiszitters en of er eventueel nieuwe wetgeving nodig is.
Uit de interviews kwam naar voren dat zowel de scholen als de aanbieders veel potentie zien in het digitaal onderwijs. Het onderzoek stelt dat ongeveer driekwart van de thuiszitters binnen twee jaar weer aan het ‘gewone’ onderwijs kan deelnemen. Digitaal onderwijs helpt daarmee de thuiszittende scholieren om niet verder achterop te raken.
De scholen stellen dat er een duidelijk verschil zit tussen basis- en middelbare scholieren. Basisschoolleerlingen zijn veel meer gebaat bij fysiek onderwijs, omdat dit nog erg belangrijk is voor de ontwikkeling. Contact met de leerkracht en de andere leerlingen is erg belangrijk, wat grotendeels wegvalt bij online onderwijs. Middelbare scholieren hebben hier minder behoefte aan en kunnen beter omgaan met het online onderwijs. Voor hen is het belangrijk dat ze de gestelde doelen kunnen behalen. Het onderzoek heeft overigens de leerlingen zelf niet meegenomen bij de interviews.
Wetten
Er zijn twee wetten die in het onderzoek worden genoemd. De leerplichtwet is vanzelfsprekend relevant, omdat iedereen zeker tot 16 jaar leerplichtig is. Er zitten uitzonderingen in de wet die toestaan dat een leerling minder uren les mag krijgen, of op een andere locatie dan de school zelf. Thuis digitaal onderwijs volgen valt ook onder deze uitzondering. Als deze omstandigheden meer dan twee jaar aanhouden, dan volgt er een onderzoek door de Onderwijsinspectie. De manier waarop het afstandsonderwijs wordt uitgevoerd en de kwaliteit ervan, moeten voldoen aan de eisen van de Inspectie. Dit zijn zaken waar scholen en onderwijsaanbieders rekening mee moeten houden.
De variawet is voor meerdere geïnterviewden lastig te begrijpen, zeggen de onderzoekers. Deze wet regelt dat leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs meer maatwerk geboden kan worden, bijvoorbeeld als zij (tijdelijk) geen onderwijs op school kunnen volgen. De betrokken partijen blijken uiteenlopende interpretaties te hebben van de regels in deze wet. Zo is niet altijd bekend dat onder de variawet geen vaste termijn is voor het volgen van afstandsonderwijs.
Aanbevelingen
De onderzoekers doen een drietal aanbevelingen aan het ministerie van OCW om meer duidelijkheid te geven. Ten eerste is de variawet onvoldoende duidelijk, daarom moeten de verschillende partijen meer met elkaar om tafel zodat er geen misverstanden ontstaan over de wet. Dit komt uiteindelijke de thuiszittende leerlingen ten goede, zodat zij niet de dupe worden van miscommunicatie.
Verder is voor scholen niet altijd bekend wat zij met geldpotjes kunnen doen. Het aanbieden van digitaal onderwijs vereist in de meeste gevallen extra tijd en werkuren, en er moeten meer hulpmiddelen aangeschaft worden. Het moet voor scholen duidelijk zijn welke subsidies zij mogen gebruiken om bij andere (commerciële) partijen aankopen te doen.
Als laatste moeten alle verantwoordelijkheden beter vastgelegd worden. Er bestaat nog veel verwarring over welke partij bijvoorbeeld zorgt voor de kwaliteit van het digitaal onderwijs. De onderzoekers stellen voor om schoolbesturen, ouders en de aanbieders van het onderwijs om tafel te laten zitten. Daar moeten zij gezamenlijk besluiten wie voor welke taken verantwoording draagt.
Bron: https://www.seo.nl/publicaties/afstand-overbruggen/
