De grootste vragenbanken in RemindoToets bestaan voor ongeveer 70% uit meerkeuzevragen. Dat is op zich niet vreemd, want het is een effectief vraagtype voor allerlei soorten kennis. Bovendien is het relatief simpel om aan te maken. Het is ook voor toetskandidaten overzichtelijk en eenvoudig te beantwoorden. De andere vraagtypen kunnen echter veel nuttige opties geven om passende en creatieve vragen te maken.

Bij Paragin weten we als geen ander dat meerkeuzevragen doeltreffend en efficiënt kunnen zijn, maar het is niet zonder reden dat er nog andere vraagtypen in RemindoToets zitten. Ze helpen om de kennis van kandidaten op verschillende manieren te toetsen.

Uit onderzoek blijkt dat vraagsoorten anders dan de meerkeuzevraag op een andere manier de stof kunnen bevragen. Dit zorgt ervoor dat je als onderwijsontwerper gerichter kennis kan testen. Als je bijvoorbeeld een stappenplan of procedure wilt bevragen, ben je met een meerkeuzevraag gelimiteerd. Door in dit geval een sorteervraag te gebruiken, moet de kandidaat elk onderdeel in de juiste volgorde zetten, in plaats van kiezen uit vier vooraf opgestelde antwoorden. Kijk daarom eens in de onderstaande lijst met alle andere beschikbare vraagtypen. Misschien kun je vragen ontwikkelen die nog beter passen bij wat je wilt toetsen!

Binnen RemindoToets zijn er 13 vraagsoorten naast de klassieke meerkeuzevraag. Elk punt bevat een koppeling naar het betreffende artikel in de Kennisbank, zodat je er meteen meer over kunt lezen:

  1. Drag & Drop / Sleepvraag. Bij dit type vraag moet de kandidaat één of meer afbeeldingen op de juiste plaats op een achtergrondafbeelding plaatsen. Dit kan door middel van het slepen van afbeeldingen naar van tevoren gedefinieerde gebieden. Vraagontwerpers kunnen dit gebruiken om het plaatsen van onderdelen te toetsen. Denk hierbij aan een model of stappenplan, of mechanische onderdelen op de juiste positie zetten.
  2. Grafische verbindvraag. Met de grafische verbindvraag kan een kandidaat verbindingen leggen tussen twee punten. De vraagontwerper maakt verschillende vlakken aan, waartussen kandidaten de correcte lijnen moeten trekken. In de onderstaande afbeelding zijn de schrijfsters met het juiste boek verbonden.
  3. Hotspotvraag. Met een ‘hotspot’ bedoelen we hier een bepaalde plek op een afbeelding, die het juiste antwoord aangeeft. Je kunt hierbij denken aan topografische vragen, waarbij een kandidaat een plaats of gebied moet aangeven. Er kunnen meerdere gebieden per vraag zijn en dus ook meerdere antwoorden. De vorm van een gebied kan cirkelvormig zijn, of er kan een eigen vorm worden gemaakt. Deze gebieden zijn voor de kandidaat niet zichtbaar. In het onderstaande voorbeeld is het antwoord juist als de kandidaat het markeringsteken in de paarse cirkel plaatst.
  4. Invulvraag. Bij een invulvraag kan de kandidaat een getal of woord invoeren. Het is mogelijk om een invulveld in een zin te plaatsen, waarbij één of meerdere ontbrekende woorden ingevuld moeten worden. De kandidaat kan hier wat speling bij krijgen door het gebruik van jokers. De vraagontwerper kan deze inzetten om bijvoorbeeld een fout gespeld woord toch goed te keuren. RemindoToets kijkt dit vraagtype automatisch na.
  5. Keuzelijstvraag. Dit vraagtype wordt hetzelfde opgesteld als een invulvraag. Het verschil is dat een kandidaat niet handmatig een tekst invult, maar kiest uit een lijst die uitklapt. De ontwerper moet in dit geval dus antwoorden vooraf opstellen. Voor elk antwoord kan het puntenaantal verschillen.
  6. Matching-matrixvraag. Hiermee worden antwoordmogelijkheden in een tabel (matrix) geplaatst. Het aantal invulvelden kan de ontwerper zelf bepalen. Er zijn daarbij drie mogelijkheden voor het aantal juiste antwoorden: één antwoord voor de gehele matrix; één antwoord voor elke rij in de matrix; of meerdere antwoorden per rij. Gebruik dit vraagtype om kandidaten correcte combinaties te laten kiezen.
  7. Meervoudig-juistvraag. De opzet van deze vraag is hetzelfde als een meerkeuzevraag, behalve dat er meerdere antwoorden goed kunnen zijn.
  8. Open vraag. Bij dit vraagtype moeten kandidaten hun antwoord noteren in een tekstveld. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van een casustekst, die ook in RemindoToets opgesteld zijn.
  9. Sorteervraag. Als je wil toetsen of kandidaten kennis hebben van een procedure, kun je dat meten met de sorteervraag. Deze stelt een kandidaat in staat om onderdelen in een bepaalde volgorde te plaatsen.
  10. Uploadvraag. Gebruik dit vraagtype als de kandidaten een bestand moeten uploaden vanaf hun eigen device. Het type bestand is ook aan te geven, kandidaten kunnen zo gelimiteerd worden om bijvoorbeeld alleen Word- of PDF-bestanden in te leveren.
  11. Tekenvraag. De tekenvraag is het nieuwste vraagtype! Hiermee is het mogelijk om kandidaten tekeningen te laten maken. Er kan een afbeelding op de achtergrond staan, waar overheen getekend kan worden. Kandidaten kunnen zo onderdelen markeren en daarbij zelf ook tekstblokken toevoegen.
  12. Werkbladvraag. De werkbladvraag stelt ontwerpers in staat om een werkblad naar wens in te vullen. Er zijn meerdere manieren om antwoorden van kandidaten te verwerken. De werkbladvraag heeft veel verschillende toepassingen, voornamelijk voor onderwerpen die met financiën te maken hebben.
  13. AlgebraKiT is een bijzonder vraagtype, omdat dit eigenlijk een koppeling is. Dit vraagtype wordt ontwikkeld door een organisatie met dezelfde naam. Het stelt je in staat om verschillende wiskundige vragen te ontwikkelen, bijvoorbeeld voor herleiden en vereenvoudigen. Een handige feature is dat AlgebraKiT automatisch de opgegeven formules kan controleren. Je ziet dus meteen of deze correct is ingevoerd. Je kunt meer lezen in het Kennisbankartikel, of op de website van AlgebraKiT.

Daarnaast is er de mogelijkheid om een samengestelde vraag te maken. Dit is elke combinatie van bovenstaande vraagtypes, die samen één grote vraag vormen in een toets. Kijk hiervoor ook in het Kennisbankartikel Samengestelde vraag.


Wat gebeurt er de laatste jaren op het gebied van het evalueren van wat leerlingen kunnen? In de Pictio Onderwijspodcast van 29 juni vertelt Jeroen Bakker onder andere over programmatisch toetsen.

Formatief toetsen, programmatisch toetsen, digitaal toetsen, e-portfolio’s: er gebeurt de laatste jaren veel op het gebied van het evalueren van wat leerlingen kunnen.

Met Jeroen Bakker, directeur van Paragin, is de Pictio Podcast in gesprek gegaan over deze thema’s. Hoe kan digitaal toetsen bijdragen aan het (formatief) leren van leerlingen? Welke kansen en risico’s zitten hieraan? En hoe zorgt het onderwijs ervoor dat men de juiste middelen kiest? En wat is nou eigenlijk programmatisch toetsen precies?

Jeroen Bakker was eerder te gast in aflevering #7 over formatief evalueren.

Je kunt de Pictio Onderwijspodcast hier beluisteren.


Het onderwijs worstelt al een tijd met smartphones. Het is voor leerlingen en studenten erg afleidend om ze ongecontroleerd in de klas te hebben. Er zitten echter ook nuttige kanten aan smartphones in het onderwijs.

Het geldt voor leerlingen in het lager onderwijs en voor studenten in het hoger onderwijs: de aanwezigheid van smartphones in het klaslokaal kan erg afleiden. Uit onderzoek blijkt dat het ongecontroleerd gebruik ervan kan leiden tot verminderde kennisopname, vooral door het ontvangen van sociale mediaberichten. Hoe zit het dan met gecontroleerd gebruik? Is het mogelijk, en effectief, om smartphones te gebruiken als onderdeel van de les?

Het gebruik van smartphones is bijvoorbeeld terug te zien bij ‘flipping the classroom’. Deze term houdt in dat de docent minder tijd besteed aan het geven van instructie, maar juist veel tijd geeft aan studenten om zelf bezig te zijn met de lesstof.

Digitaal schoolbord

Er zijn inmiddels verschillende apps ontwikkeld die op dit principe inspelen. Een voorbeeld is het gebruiken van een digitaal schoolbord. Het idee achter het digitale schoolboord is dat het voor alle studenten open toegankelijk is. Als docent presenteer je een idee of opdracht, waar de studenten individueel of in groepen aan werken. Vervolgens worden de antwoorden door de studenten op het schoolbord geplaatst, waardoor er een collectie ontstaat. Het is daarna aan de docent om de antwoorden door te nemen en klassikaal te bespreken.

Smartphones zijn hier nuttig voor, omdat studenten met het gebruik van de bijbehorende app heel eenvoudig deel kunnen nemen aan een digitale ruimte. De smartphone heeft hier ook een klein voordeel ten opzichte van de laptop: in het hoger onderwijs heeft niet elke student deze (bij zich). Doordat de smartphone toegang geeft tot internet, wordt het mogelijk om studenten video’s, websites en andere informatiebronnen mee te nemen in de antwoorden.

Snelle quiz

Een ander idee is het gebruik van smartphones voor het beantwoorden van (quiz)vragen. Er zijn inmiddels verschillende websites die een quizapp of -website aanbieden. Docenten en studenten kunnen dit gebruiken voor bijvoorbeeld presentaties. Ook bij colleges kan het gebruikt worden om snel kennis te testen.

Studenten kunnen met behulp van een code in de app of website direct aan een digitale ruimte deelnemen. Vragen zijn te beantwoorden via het scherm op de eigen smartphone. De presenterende persoon kan meteen de gegeven antwoorden zien op het beeldscherm voorin het lokaal. Er kan dus meteen worden gediscussieerd, wat de betrokkenheid van de studenten verhoogt.

De bovenstaande suggesties kunnen ook een daadwerkelijke bijdrage leveren aan het verbeteren van onderwijs, zo blijkt uit onderzoek. De kanttekening hierbij is dat, zoals bij alle onderwijsvormen, er een goed achterliggend design moet zijn. In het geval van flipping the classroom, met behulp van de smartphone, blijft het belangrijk dat de docent genoeg tijd besteedt aan het contact met de studenten.


RemindoToets geeft veel informatie over gemaakte toetsen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de resultaten van kandidaten, maar ook informatie over de betrouwbaarheid en moeilijkheid van de toets en toetsvragen.

Vaak krijgen kandidaten hun resultaat (in cijfers, percentages of punten) alleen op het hoogste niveau te zien, namelijk op toetsniveau. Het is echter mogelijk om meer informatie over de resultaten te geven aan de kandidaat en/of aan zijn of haar begeleiders/docenten. Als dit gewenst is, moet daar al tijdens de toetsconstructie rekening mee gehouden worden door bijvoorbeeld vraageigenschappen toe te voegen aan vragen. Vervolgens kan bij de toetsmatrijs een terugkoppeling ingesteld worden. In dit artikel willen we aan de hand van twee eenvoudige voorbeelden laten zien wanneer je een terugkoppeling zou kunnen instellen. Voor de instructie over het instellen van een terugkoppeling(srapportage), ga je naar het artikel over Terugkoppeling in de Kennisbank.

De belangrijkste vraag is: Wat wil ik meten? Zijn dat bijvoorbeeld de prestaties op subonderwerpen in een toets, of het vaardigheidsniveau van kandidaten? Hieronder volgen twee voorbeelden.

Terugkoppeling op basis van regels

Een toetsmatrijs voor een toets Nederlands is onderverdeeld in een aantal regels: begrijpend lezen, spelling en grammatica. In elke regel zitten een aantal vragen. Naast het cijfer op de totale toets wil de docent weten hoe de kandidaten scoren op deze drie onderdelen. Om dit te bereiken moeten voor de terugkoppeling onderdelen aangemaakt worden op basis van deze regels (zie de afbeelding hierboven). Wanneer de resultaten er zijn, worden apart van het resultaat op de gehele toets, ook nog cijfers per onderdeel gegeven.

Terugkoppeling op basis van vraageigenschappen

Je kunt de terugkoppeling ook zo instellen dat er informatie per vraageigenschap wordt teruggekoppeld. Bijvoorbeeld in een toets waarbij drie casussen worden behandeld. Logischerwijs wil je alle vragen over één casus achter elkaar stellen en is de toetsmatrijs zo ingericht dat elke regel over één casus gaat. Binnen een regel kunnen er echter vragen gesteld worden op het taxonomieniveau ‘onthouden’, ‘begrijpen’ en ‘toepassen’. Als je als docent wilt weten hoe de kandidaten presteren op de verschillende taxonomieniveaus die verspreid zijn over de hele toets, kun je een terugkoppeling aanmaken per taxonomieniveau door de terugkoppelingsonderdelen op vraageigenschap in te stellen. Hierbij laat je RemindoToets uit alle regels vragen selecteren, maar wordt er gefilterd op vraageigenschap (zie de afbeelding hiernaast).

Tot slot is er ook de mogelijkheid om een terugkoppeling te krijgen op combinaties van regels en vraageigenschappen, maar altijd begin je met de vraag: Wat wil ik meten?

De extra informatie die de terugkoppeling geeft kan getoond worden aan kandidaten, maar kan ook puur voor analysedoeleinden gebruikt worden en niet aan kandidaten getoond worden. Wanneer je een onderdeel toevoegt, kun je dit instellen bij de zichtbaarheidsinstellingen bij stap 3.