“Bespreek je uitwerkingen op de MessageWall”

Hoe je deelnemers kunt activeren op de MessageWall “Bespreek jouw uitwerking van deze opdracht met alle groepsleden op

Hoe je deelnemers kunt activeren op de MessageWall

“Bespreek jouw uitwerking van deze opdracht met alle groepsleden op de MessageWall.” Het lijkt zo’n eenvoudige instructie, maar waarom gebeurt er dan niets op het forum? Wat je wél leest zijn onzinnige, of soms asociale berichten van de deelnemers onderling. Zoals dat ook vaak gebeurt op social media. Zo ben je wekelijks bezig met het verwijderen van die berichten en deelnemers te stimuleren met de lesstof aan de slag te gaan op het forum. Waarom lukt het nu steeds niet en wat moet je daarmee als docent?

Wanneer scholen overgaan van klassikaal onderwijs naar digitaal of blended leren, zijn er twee aannames die niet meehelpen:

  1. Je gaat er vanuit dat sociaal contact op het online forum automatisch zal ontstaan, omdat het technisch mogelijk is en we het aanbieden.

Wanneer deelnemers face-to-face makkelijk met elkaar in contact komen, hoeft dat niet direct te betekenen dat dit online ook het geval is. Sterker nog: onderzoek laat zien dat dit verband niet bestaat. Sociaal handig zijn in levenden lijve, zegt niets over het gebruik van de MessageWall en online goed kunnen communiceren.

  1. Alle sociale interactie die plaatsvindt op het online forum moet over de lesstof gaan.

Het is vaak geen bewuste keuze, maar je wilt de deelnemers nu eenmaal iets leren, dus verwijs je naar de MessageWall met gerichte opdrachten over de lesstof. Hiermee sla je onbewust alle sociaal-emotionele processen over; de communicatie die gevraagd wordt is dan steeds heel taakgericht. Er is nauwelijks een mogelijkheid om als deelnemer ‘zomaar wat te chatten’, wat nu bij uitstek de manier is om te werken aan vertrouwensrelaties en groepsvorming. Je ziet dat groepen daarom soms een aparte app-groep starten, waarmee ze een manier vinden tot sociaal contact. Prima natuurlijk, maar ze zijn wel weg van de MessageWall en dat is jammer.

Daar bovenop komt het probleem dat er meestal wordt gevraagd om uitwerkingen van een opdracht te plaatsen. Dus pas wanneer de deelnemer klaar is. De weg naar de uitwerking toe, wordt niet gevraagd. Dat helpt niet bij het bouwen aan een groep en de vertrouwensrelaties. Henri kan dagen bezig zijn geweest om vervolgens zijn uitwerking te delen, terwijl Martijn ondertussen nog niets heeft gedaan en met veel minder moeite hetzelfde werk kan opleveren.

Het resultaat is dat het online samenwerken aan opdrachten nauwelijks tot stand komt. Er is meer nodig. Dus wat zou je daarin als begeleider of docent kunnen doen?

  • Er moet niet alleen een reden zijn om met elkaar in contact te komen, maar ook gelegenheid zijn om met elkaar te werken aan samenwerkingsrelaties. Dat kun je doen door in de leeromgeving te bevorderen dat groepsleden elkaar betrekken bij het werk, elkaar vragen stellen en hun bijdragen over en weer beoordelen. Het is belangrijk dat er een afhankelijkheid ontstaat tussen de deelnemers. Bijvoorbeeld wanneer je groepsleden zodanig met elkaar verbindt dat de ene deelnemer pas kan slagen voor de opdracht als hij een andere deelnemer heeft geholpen. Een andere manier is om een groepsdoel te stellen en als groep ook te reflecteren op ieders rol tijdens de opdracht. Daarnaast kunnen groepwerk-methodes zoals Jigsaw goed werken.
  • Het is belangrijk om naast taakgericht contact ook aandacht te besteden aan de sociale contacten tussen groepsleden. Deelnemers moeten elkaar vertrouwen en zich betrokken voelen, voor ze actief een samenwerking aangaan. Docenten hebben de neiging om zelfs dit onderdeel taakgericht aan te pakken. Ze vragen dan bijvoorbeeld aan iedereen om iets persoonlijks te delen via het forum, met weinig resultaat. Beter is het om zelf het juiste voorbeeld te geven en klein te beginnen. Zie onderstaand voorbeeld.
Je wilt dat deelnemers met elkaar de stage-opdrachten gaan bespreken, elkaar om hulp vragen en feedback geven. Als de groep nog niet lang bestaat en er nog geen groepsvorming heeft plaatsgevonden, zijn alle ogen nog op de docent gericht. Je zal zelf zichtbaar moeten zijn in de MessageWall. Om de eerste inzendingen te stimuleren, kan je eerste bericht zijn:

“Beste deelnemers, de eerste stage-opdracht gaat over jouw stageplek. Stageplekken kunnen enorm van elkaar verschillen. Het kost altijd even wat tijd om gewend te raken aan zo’n werkplek. Ik vond mijn eerste stage bijvoorbeeld heel erg spannend. Ik maakte mee dat (….) Hebben jullie al zo’n ervaring meegemaakt?”

Let op: je vraagt dus niet naar een uitwerking, maar iets wat daarvoor plaatsvindt. Dat is klein beginnen: niet vragen naar grote uitwerkingen, maar één simpele vraag ‘wat vind je er tot nu toe van?’. Grote kans dat er na zo’n bericht een reactie (kort of lang) tot stand komt.

Probeer deze positief te bekrachtigen, zodat iedereen weet dat het bericht altijd goed wordt benaderd. Reageer in het begin op iedere inzending en zorg dat je reactie belonend is.

Daarna kun je langzaam groepsleden meer op elkaar laten reageren, door zelf niet te veel antwoord te geven op vragen, maar anderen te stimuleren. Zoals:

“Peter, wat fijn dat je je ervaringen met ons deelt. Wie kan Peter op weg helpen?”

Wacht vervolgens een paar dagen en geef daarna alsnog zelf een reactie. Je zal merken dat de groep steeds meer op elkaar gaat reageren en jouw reactie steeds korter kan zijn.

Maak het in ieder geval mogelijk dat deelnemers ook op sociaal gebied met elkaar in gesprek kunnen op de MessageWall en wees er kritisch op welke berichten je verwijdert. Is het niet aanstootgevend, laat het dan lekker staan.

Geef zelf het goede voorbeeld, alle ogen zijn in het begin op jou gericht, dus moet je als docent zelf zichtbaar zijn in de MessageWall.

Als het gaat leven op de MessageWall, is het een hele effectieve en waardevolle manier om het leren buiten het klaslokaal gericht te activeren. We wensen je veel succes!